فهرست مطالب

آیین كار نگهداری انگور در سردخانه

مقدمه

هدف

دامنه كاربرد

اصول روش نگهداری انگور

وسایل و مواد لازم

برداشت ـ درجه‏بندی و بسته‏بندی

طرز عمل در سردخانه

جلوگیری از فعالیت قارچ‏ها

پیوست شماره 1

بسمه‏تعالی

پیشگفتار

 آیین كار نگهداری انگور در سردخانه كه به وسیله فنی نگهداری میوه و سبزی در سردخاانه تهیه و تدوین شده و در شصت و ششمین كمیته ملی استاندارد فرآورده‏های كشاورزی و غذایی مورخ 66/10/13 مورد تایید قرار گرفته , اینك به استناد ماده یك قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه 1349 به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر می‏گردد .

 برای حفظ همگامی و همآهنگی با پیشرفت‏های ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم , استانداردهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدیدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پیشنهادی كه برای اصلاح یا تكمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدیدنظر در كمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .

 بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدیدنظر آنها استفاده نمود .

 در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است كه ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی‏المقدور بین این استاندارد و استاندارد كشورهای صنعتی و پیشرفته همآهنگی ایجاد شود .

 لذا با بررسی امكانات و مهارت‏های موجود و اجرای آزمایش‏های لازم این استاندارد با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است :

 1 ـ آمار نامه كشاورزی سال 64 از انتشارات وزارت كشاورزی

 2 ـ نتایج حاصله از آزمایشات بررسی ویژگی‏های كیفی و انباری ارقام انگور ایران ـ داریوش شرافتیان ـ مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر از سال 1358 لغایت 1363

 3 ـ مسائل پس از برداشت انگور چكیده بررسیهای انجام شده بر روی ویژگی‏های كیفی و انباری و روش‏های افزایش عمر انباری این محصول ـ داریوش شرافتیان ـ مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر سال .1364

 4 ـ استاندارد نگهداری میوه و سبزی در سردخانه شماره 830 ایران .

5-                              5-   Table grapes – guide to cold storage (ISO 2168 – 1974)

6-                              6-   Guide for cold storage of table grapes (IS: 9303 – 1979)

7-                              7-   The cold storage of vinifera table grapes by A.Lloydryall and John M. Harvey united states department of agriculture Washington D.C June 1967

8-                              8-   General viticulture
by A. J. Winkler – James A. Cook
W. M. Kliewer Lloyd, A. Lider
university of California press 1974

9-                              9-   Recommended conditions for cold storage of perishable published by international institute refrigeration 1979

  آیین كار نگهداری انگور در سردخانه

  0 ـ مقدمه

 انگور یكی از میوه‏هایی است كه بشر آن را از دیرباز شناخته و در طول قرون به روش‏های مختلف از آن بهره‏گیری نموده است .  درخت انگور كه در ایران آن را تاك , رز یا مو نیز می‏نامند از نظر گیاه‏شناسی دارای 60 گونه است كه مهم‏ترین آنها گونه Vitis vinifera از جنس Vitis و از خانواده Vitaceae می‏باشد .  ارقام تاك قابلیت تطابق با اكثر اقلیم‏های آب و هوایی را داشته و به همین لحاظ كاشت آن در مناطق مختلف جهان متداول گشته است .  در ایران حدود 400 رقم تاك وجود دارد كه تقریبأ 50 رقم آن در سطح تجاری در مساحتی برابر 160 هزار هكتار اعم از آبی و دیمی مورد كشت و بهره‏برداری است . استفاده از " مو " محدود به میوه رسیده آن یعنی انگور نبوده بلكه برگ و میوه نارس آن هم ( غوره , آب غوره و غوره خشك ) مصرف غذایی دارد .  خود انگور نیز فقط به شكل تازه آن به مصرف نمی‏رسد , بلكه عصاره آن به صورت آب انگور یا شیره و خشك شده آن به صورت كشمش و محصولات تخمیری آن به صورت خمر , الكل و سركه مصارف طبی و غذایی دارند .  بعضی از ارقام انگور دارای خصوصیات ژنتیكی از قبیل ضخامت پوست حبه و استحكام پیوند دم به خوشه در اكثر موارد درشتی حبه و غیره هستند كه موجب می‏شود در مقایسه با سایر ارقام در شرایط مساوی مدت بیشتری تازه بمانند .  این ارقام در مناطقی كه دارای تابستان ملایم و طولانی هستند , قابلت نگهداری بهتری دارند و اگر در زیرزمین خانه كه دارای رطوبت بیشتری و حرارت و نور كمتری است نگاه‏داری شوند , ممكن است دو یا سه ماه با تبعیت متوسط تازه بمانند .  معمولا در روش سنتی خوشه‏ها را از سقف زیرزمین می‏آویزند تا هوا به تمام حبه‏ها برسد و فعالیت قارچ‏ها , ( كپك‏ها و مخمرها ) را كه باعث سیاه شدن , گندیدن و تخمیر حبه‏ها می‏شوند كاهش دهد .  در بعضی از كشورها خوشه‏های انگور را در داخل ظروف متخلخل چوبی , مقوایی یا پلاستیكی گذاشته , و بین حبه‏ها و خوشه‏ها را با چوب پنبه خرد شده یا خاك اره حاوی متابی سولفیت پتاسیم كه مولد گاز So₂ است پر می‏كنند و ظروف را در زیرزمین یا سردخانه قرار می‏دهند .  با شناخت هرچه بیشتر ویژگی‏های ارقام انگور قابل نگاه‏داری تولید شده در كشور و با استفاده از تكنولوژی جدید به منظور كنترل درجه حرارت و رطوبت نسبی و جلوگیری از نشو و نمای میكرو ارگانیسم‏ها می‏توان عمر تازه ماندن ارقام مناسب انگور را تا حدود شش ماه حتی بیشتر نیز افزایش داده و در خارج از فصل آن را به بازار مصرف عرضه نمود .  از آنجا كه طی ده سال گذشته به دلیل استقبال مصرف كنندگان انگور تازه در خارج از فصل مقدار نگاه‏داری این میوه مفید و مقوی در سردخانه‏های ایران به ده‏ها برابر افزایش یافته است و درصورتی كه این روند كماكان ادامه یابد توسعه صدور آن به كشورهای مجاور نیز محتمل خواهد بود .  ضرورت آشنا كردن علاقمندان و دست‏اندركاران ذیربط به تكنیك نگهداری انگور در سردخانه با استفاده از تجربیات حاصله در ایران و سایر كشورها احساس و به تدوین این آیین كار اقدام شد .

  1 ـ هدف

 هدف از تدوین این آیین كار ارائه اصول نگاه‏داشتن انگور در سردخانه است كه رعایت آنها در مرحله برداشت¹ و در طول مدت نگهداری و هنگام خروج انگور از سردخانه موجب حفظ هر چه بیشتر تازگی و ویژگی‏های خاص رقم انگور مورد عمل خواهد شد .

  2 ـ دامنه كاربرد

 این آیین كار در مورد ارقامی از انگور كه در داخل كشور تولید شده و دارای قابلیت نگهداری خوب یا متوسط هستند قابل اجرا است .

 2 ـ 1 ـ ارقامی كه دارای قابلیت نگهداری خوب هستند و می‏توان آنها را تا شش ماه تازه نگهداشت به شرح جدول شماره (1) می‏باشد .

 1) رقم دیوانه در بجنورد به " بدرانلو " موسوم است و احتمال دارد كه ارقام دیگر نیز در مناطق مختلف دارای اسامی متفاوتی باشند .

 2 ـ 2 ـ ارقامی كه دارای قابلیت نگهداری متوسط هستند و می‏توان آنها را تا سه ماه تازه نگهداشت به شرح جدول شماره 2 می‏باشند .